The Boda Boda Thieves vertelt het verhaal van de Oegandese tiener Abel, die na een ongeluk van zijn vader diens baan als chauffeur van een boda boda (een motorfiets) moet overnemen. Verleid door de mogelijkheid van snel geld verdienen, komt Abel in het criminele circuit terecht. Alles lijkt goed te gaan, tot hij ontdekt dat zijn vaders boda boda is gestolen. Hij speurt de stad af op zoek naar de inkomstenbron van zijn gezin, hopend op de vergeving van zijn ouders. Regisseur Donald Mugisha: ‘Deze film is gemaakt voor een wereldpubliek, het houdt ons allemaal een spiegel voor. De strijd tussen goed en kwaad, eerlijk en oneerlijk; als mensen bezitten we allemaal die dualiteit, zoeken we naar die balans in ons leven.’
De Afrikaanse ‘Ladri di Biciclette’
De overeenkomst tussen The Boda Boda Thieves en de Europese klassieker ‘Ladri di Biciclette’ van Vittorio De Sica uit 1948 is niet te missen. Mugisha: ‘Mijn collega-filmmaker James Tayler en ik hadden net onze laatste film afgerond en keken samen De Sica’s film. James had deze film nog nooit gezien, maar dit was ongeveer de miljoenste keer voor mij. Toen we samen ‘Ladri di Biciclette’ keken, kwamen we tot de ontdekking hoeveel het naoorlogse Italië en het hedendaagse Afrika op elkaar lijken. Vooral wat betreft de massale werkloosheid en algehele hopeloosheid van de ‘common man’. Rosa en Antonio’s verhaal is het verhaal van heel Afrika.’
‘ME versus WE’
Voor Mugisha was het belangrijk dat het hoofdpersonage jong is: ‘70 tot 80 procent van de bevolking van Afrika bestaat uit jonge mensen. We zien dat de jeugd tegenwoordig niet teruggrijpt naar traditionele Afrikaanse waarden, maar opkijkt naar het Westers kapitalisme.’ Het contrast tussen de oude generatie Afrikanen en de jeugd van Afrika wordt in The Boda Boda Thieves gepersonifieerd door Abel en zijn vader. Mugisha: ‘Om de jeugd te begrijpen, moet je deze tegenover de oudere generatie zetten. Wat ontstaat is het conflict tussen twee generaties, die beide geloven dat hun waarden de juiste zijn. De film is een onderzoek naar het concept dat wij ‘ME versus WE’ noemen; ME vertegenwoordigt individualisme en kapitalisme, waar WE het idealisme en het traditionele gemeenschappelijke leven in Afrika represeneert. Abel is de ME-cultuur, zijn ouders de WE-cultuur.’
Muziek en cameravoering
Zeer prominent aanwezig in de film is muziek, net als in alle films van Mugisha en Tayler. ‘Onze verhalen vragen om muziek, het is een cruciaal element. Afrika is een zeer muzikaal continent en muziek zegt dus veel over onze cultuur. We zochten naar een breed scala van muziek om alle thema’s in onze film te vertegenwoordigen. Van ‘urban sounds’ waar de jeugd naar luistert tot de meer conservatieve muziek die geliefd is bij de oudere generatie’, vertelt Mugisha. Een ander opmerkelijk aspect van The Boda Boda Thieves is de variatie in cameravoering. Zo wordt er regelmatig gebruikt gemaakt van een laag perspectief, waarbij enkel de benen van voorbijgangers en de wielen van de boda boda’s te zien zijn. Mugisha: ‘Deze lage hoek was eigenlijk James’ idee. Ik denk dat ik het ‘het bedelaarsperspectief’ wil noemen. Of misschien ‘het observatorsperspectief’. Het heeft geen symbolische betekenis, maar biedt gewoon een andere kijk op Kampala City.’
Nieuwe projecten
Donald Mugisha en James Tayler vormen samen het filmerscollectief YES! THAT’S US. Terwijl The Boda Boda Thieves nog in de “premièrefase” zit, vertelt Mugisha dat ze alweer bezig zijn met nieuwe projecten: ‘We zijn nu bezig met de postproductie van WASSWA, een film die we samen met nog een andere filmmaker uit Denemarken, Kasper Bisgaard, hebben gemaakt. Deze film vertelt het verhaal van een tweeling, waarvan één een slang is. Toen James en ik laatst in Berlijn waren, hebben we ook zitten praten over een liefdesverhaal tussen een rijk en verwend Europees meisje en een Afrikaanse filmmaker. Wat beide projecten met elkaar gemeen hebben is het sociaal-realistische karakter ervan. In die zin kunnen ze ook in één lijn met The Boda Boda Thieves gezien worden.’
Tekst: Nathalie Maciesza
The Boda Boda Thieves is vanavond (20 AUG) nog te zien in Rialto om 19:30 en morgenavond (21 AUG) om 19:15 in De Balie.