"We moeten een stem zijn voor wie geen stem heeft," zegt Zeresenay Mehari. In zijn speelfilmdebuut Difret wordt schoolmeisje Hirut volgens traditie ontvoerd voor het huwelijk, maar ze verzet zich. "Ik heb mijn film gemaakt voor Ethiopië. Het land maakt zo'n grote verandering door, maar ik was bang dat traditie achter zou blijven. Dat we een mondiale samenleving worden, wegen en scholen bouwen, maar dat we nog steeds meisjes zullen ontvoeren en doorgaan met meisjesbesnijdenis."
Foto: Zeresenay Berhane Mehari, regisseur van World Cinema Amsterdam slotfilm, Difret.
Telefa
"Het is er gewoon. Iedereen weet ervan," vertelt Zeresenay over 'telefa', zoals de traditie van meisjesontvoering heet. "Iedereen kent wel iemand in zijn woonplaats die het is overkomen. Het stond wat verder van mij af, omdat ik in de stad woonde. Maar ook daar werken vrouwen die zo'n situatie zijn ontvlucht, of je hoort in gesprekken: 'Die en die ontvoerde zijn vrouw.' We zagen het nooit als schending van mensenrechten. Ook ik niet."
Tienerfilms
In Ethiopië ontmoette hij Meaza Ashenafi, hoofd van Ethiopian Women Lawyers Association. Zo hoorde hij over Hirut, Meaza's eerste grote zaak. "Het was een geweldig verhaal vanuit het standpunt van een filmmaker. Ik wil verhalen vertellen die je niet kent, geen tienerfilms. En ik wilde laten zien dat je ook over zo'n kwestie een film kunt maken met amusementswaarde."
Wake- up call
"Tradities zijn onbetwistbaar. Dat is de kracht en het gevaar van traditie. Je tradities zijn puur, die komen van je voorouders." Wat maakte dat hij er plotseling anders naar ging kijken? "Het feit dat dit meisje 'nee' zei. Het was een wake up call. Ik ben Ethiopiër en ik ben man. Ik vroeg mezelf af: 'Mijn god, heb ik daaraan bijgedragen?"
Flyers
Probleem was het vinden van iemand die Hirut kon spelen. Verbaasd: "Er zijn gewoon geen jonge acteurs." Ze deelden flyers uit bij scholen, hielden audities. "Er gebeurde niets. We zagen zoveel mensen. Ik zei: 'Ik ga deze film niet doen als ik niet de juiste persoon vind." Ze vonden haar op een school. De dertienjarige hoofdrolspeelster Tizita Hagare had ooit een acteerworkshop van twee weken gevolgd. Meer niet. "We hadden zoveel geluk met haar. Ze is geweldig."
Glimlach
"Ik dacht: 'Wow, dit is precies hoe ik het voor me zag,'" zegt de regisseur over de scene waarin Hirut bij haar advocaat aan de eettafel zit. "Je leert Hirut daar echt kennen. Er zijn zoveel lagen. Het kostte twee uur alles klaar te zetten. We hadden moeten wachten tot het nacht leek: de ramen waren groot en niet goed af te dekken. De eerste take was meteen goed." Stralend: "Dat is een moment dat je naar huis gaat met een grote glimlach en weet: 'Dit is precies waarom ik die film wilde maken."
Voorrecht
Binnenkort komt zijn film in Ethiopië uit. "Ik ga ertussen zitten," zegt hij enthousiast. "Ik wil zien hoe ze reageren. Ik ben waarschijnlijk de eerste die hun een film laat zien." Hij denkt niet dat alleen een film de mening van mensen over telefa verandert. "Maar als we er veel over praten zal er misschien langzaam wat veranderen." Er is een programma opgezet met workshops en discussies. "We hebben het geluk dat we met zo'n sterk medium werken, dat beïnvloedt hoe mensen dingen zien," meent Zeresenay. "Je stem lenen aan anderen, een gereedschap zijn, dat is een verplichting en een voorrecht tegelijk."
Tekst: Yvonne Prins
Regisseur Zeresenay Berhane Mehari is aanwezig tijdens het festival en zal na de diverse vertoningen van zijn film vragen uit het publiek beantwoorden.
Distributie: vanaf 1 januari 2014, Cinéart.
Lees ook:
Interview Alicia Cano (regisseuse El Bella Vista)
Interview Diego Ruiz (regisseur Iglú)
Interview July Jung (regisseuse A Girl at My Door)
Interview Chihiro Geuzebroek (regisseuse Radical Friends)
Interview Ronit & Shlomi Elkabetz (regisseurs Gett, the Divorve Trial of Viviane Amsalem)
Interview Ye?im Ustao?lu (regisseuse Araf)
Interview Florencia Colucci & Gonzalo Lugo (Retrato de un comportamiento animal)